مقایسه اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای

قبل از انتخاب سرویس اینترنت، هوشمندانه‌ترین کار، بررسی و مقایسه انواع سرویس‌های مختلف است تا با توجه به نوع نیاز، بتوان بهترین انتخاب را داشت. در سال‌های اخیر فناوری‌های جدیدی مانند اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای گسترش عظیمی داشته و کاربران زیادی را جذب خود کرده‌اند. اما این دو سرویس چه تفاوت‌هایی دارند و هرکدام برای چه نوع کاربرانی مناسب هستند؟ اگر شما هم برای انتخاب میان این دو سرویس، دچار تردید هستید یا در مورد ویژگی‌ها و تفاوت‌های این دو سرویس سوالاتی دارید این مقاله را از دست ندهید. در این مقاله قصد داریم به‌طور کامل به مقایسه اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای بپردازیم. با ما همراه باشید.

فیبر نوری و نقش آن در اینترنت پرسرعت

اگر مقاله «اینترنت فیبر نوری چیست و چه کاربردهایی دارد؟» را مطالعه کنید به‌طور کامل با این سرویس و شیوه کار آن آشنا خواهید شد. اما اگر بخواهیم به‌طور خلاصه در مورد شیوه کار اینترنت فیبر نوری توضیح دهیم، این‌گونه می‌توان گفت که در اینترنت فیبر نوری، اطلاعات به صورت پالس‌های نوری بر بستر کابل انجام می‌شود. این کابل‌ها از جنس شیشه یا پلاستیک هستند. برای نصب و راه‌اندازی اینترنت فیبر نوری، ابتدا ISP، مناطق مختلف را با کابل‌کشی و نصب تجهیزات شبکه تحت پوشش قرار می‌دهد. سپس کاربران آن منطقه می‌توانند درخواست این سرویس را از ISP داشته باشند.

اینترنت ماهواره‌ای چیست و چگونه کار می‌کند؟

اینترنت ماهواره‌ای یکی دیگر از فناوری‌های نوین در حوزه ارتباطات است. از این نوع شبکه بیشتر در مناطقی که دسترسی به انواع دیگر اینترنت‌ها به دلیل مشکلات زیرساختی وجود ندارد استفاده می‌شود.

در این روش انتقال اطلاعات و داده‌ها به‌صورت فرکانس رادیویی و از طریق ماهواره‌هایی که در مدار زمین قرار دارند صورت می‌گیرد.

در اینترنت ماهواره‌ای انتقال اطلاعات و ارتباط بین کاربران توسط سه بخش زیر انجام می‌شود:

۱- ماهواره‌ها: اینترنت ماهواره‌ای از طریق ماهواره‌هایی که در مدار زمین قرار دارند، داده‌ها را بین کاربر و مرکز عملیات شبکه منتقل می‌کند.​

۲- ایستگاه‌های زمینی (Gateways): این ایستگاه‌ها نقش پل ارتباطی بین ماهواره‌ها و شبکه اینترنت جهانی را ایفا می‌کنند.​

۳- تجهیزات کاربر (User Terminal): شامل دیش ماهواره‌ای و مودم است که ارتباط بین کاربر و ماهواره را برقرار می‌کند.​

در این فرآیند، داده‌ها از طریق دیش ماهواره‌ای کاربر به ماهواره‌ای که در مدار زمین قرار دارد ارسال شده و سپس به ایستگاه زمینی منتقل می‌شوند. ایستگاه زمینی داده‌ها را به شبکه اینترنت ارسال می‌کند و پاسخ‌ها را از طریق همان مسیر به کاربر بازمی‌گرداند.​

ماهواره‌هایی که برای ارسال اطلاعات استفاده می‌شوند، براساس ارتفاع مدارشان، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

ماهواره‌های مدار GEO: ماهواره‌هایی که در این مدار قرار دارند، در ارتفاع حدود ۳۵٬۷۸۶ کیلومتری از سطح زمین مستقر هستند و همواره در یک نقطه از آسمان قرار دارند. این ویژگی باعث می‌شود که دیش کاربر نیازی به دنبال کردن ماهواره نداشته باشد. اما به‌دلیل فاصله زیاد، تاخیر (Latency) در انتقال داده‌ها بیشتر است.​

ماهواره‌های مدار LEO: ماهواره‌هایی که در این مدار قرار دارند، در ارتفاع کمتر از ۲٬۰۰۰ کیلومتری از سطح زمین حرکت می‌کنند و به‌دلیل نزدیکی به زمین، تاخیر کمتری در ارسال اطلاعات دارند. اما باتوجه به حرکت مداوم ماهواره‌ها، نیاز به سیستم‌هایی برای دنبال کردن ماهواره‌ها وجود دارد.​

مقایسه سرعت اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای

برای مقایسه اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای، در گام اول این دو نوع سرویس را از لحاظ سرعت مقایسه می‌کنیم.

سرعت فیبر نوری معمولا ۱ گیگابایت برثانیه است. به‌همین علت این سرویس برای انجام کارهایی که نیاز به سرعت بالا دارند مانند ویدئو کنفرانس‌های آنلاین و بازی‌های آنلاین، مناسب است.

در مقابل، سرعت‌های ارائه‌شده توسط اینترنت ماهواره‌ای، به‌ویژه در سیستم‌های مبتنی بر مدار GEO، معمولا بین ۲۵ تا ۱۵۰ مگابیت‌برثانیه متغیر است. اما در ماهواره‌هایی که در مدار LEO قرار دارند سرعت انتقال اطلاعات کمی متفاوت بوده و به ۵۰ تا ۲۵۰ مگابیت‌بر‌ثانیه می‌رسد.

پایداری اتصال و تاخیر اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای

اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای از نظر پایداری اتصال و تاخیر (Latency)، تفاوت‌های قابل‌توجهی با یکدیگر دارند که می‌تواند بر تجربه کاربری تاثیرگذار باشد.​

همانطور که بیان کردیم در اینترنت فیبرنوری انتقال اطلاعات بر بستر کابل‌هایی از جنس شیشه یا پلاستیک صورت می‌گیرد. این کابل‌ها کیفیت بالایی دارند و در برابر شرایط جوی مقاوم هستند. باتوجه به این زیرساخت، تاخیر این سرویس بسیار پایین و در حدود ۱ تا ۲۰ میلی‌ثانیه است. به‌همین دلیل اینترنت فیبر نوری می‌تواند اتصالی مداوم و پایدار و بدون وقفه برای کاربران فراهم کند.

برخلاف اینترنت فیبر نوری، شرایط جوی مانند طوفان و باران بر اینترنت ماهواره‌ای کاملا تاثیر گذاشته و ممکن است منجر به کاهش کیفیت سیگنال و قطع سیگنال شود. در ماهواره‌هایی که بر مدار GEO قرار دارند، تاخیر می‌تواند به ۶۰۰ میلی‌ثانیه برسد و در ماهواره‌های مدار LEO، بین ۲۰ تا ۴۰ میلی‌ثانیه بوده که باز هم نسبت به فیبرنوری بالا است.

دسترسی و پوشش جغرافیایی

اینترنت ماهواره‌ای به‌ویژه با ظهور سیستم‌های مبتنی بر مدار LEO، توانسته است پوشش گسترده‌ای را در سراسر جهان فراهم کند. این نوع اینترنت برای مناطقی که زیرساخت‌های سنتی وجود ندارد، مانند مناطق روستایی، کوهستانی یا دریایی، گزینه‌ای مناسب است. با استفاده از دیش ماهواره‌ای و مودم، کاربران می‌توانند بدون نیاز به کابل‌کشی، به اینترنت دسترسی پیدا کنند.

اینترنت فیبر نوری هم‌اکنون در بیشتر مناطق شهری و مناطقی که امکان کابل‌کشی و اجرای زیر ساخت شبکه در آن وجود داشته باشد در دسترس است.

امنیت اینترنت فیبر نوری در برابر اینترنت ماهواره‌ای

در این قسمت، به مقایسه اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای، از نظر امنیت می‌پردازیم.

زیرساخت اینترنت فیبرنوری و شیوه انتقال اطلاعات آن باعث شده تا از امنیت بالایی برخوردار باشد.  داده‌ها در این فناوری به صورت پالس‌های نوری از طریق کابل‌های شیشه‌ای یا پلاستیکی منتقل می‌شوند. این ساختار موجب شده تا این شبکه در برابر تداخلات الکترومغناطیسی مقاوم باشد. همچنین استراق سمع یا نفوذ در شبکه فیبرنوری بسیار پایین‌تر از دیگر از روش‌هاست. هرگونه تلاش برای دسترسی غیرمجاز و نفوذ به این شبکه نیز منجر به اختلال شده و به‌راحتی قابل شناسایی است.

اما در اینترنت ماهواره‌ای، به‌دلیل متفاوت بودن زیرساختار شبکه، بحث متفاوت است. ماهواره‌های مبتنی بر مدار GEO، بیشتر در معرض تهدیدات امنیتی مانند حملات سایبری و نفوذ به سیستم‌های کنترل زمینی قرار دارد.

مقایسه نصب و راه‌اندازی اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای

نصب و راه‌اندازی اینترنت فیبر نوری با اینترنت ماهواره‌ای، از نظر زیرساخت، پیچیدگی فنی و سرعت بهره‌برداری، تفاوت‌های چشم‌گیری دارد.

برای ارائه اینترنت فیبر نوری، به زیرساخت فیزیکی گسترده‌ای نیاز است که شامل کابل‌کشی زمینی یا هوایی، نصب جعبه‌های توزیع و تقویت‌کننده‌های سیگنال است. این فرآیند معمولا هزینه‌بر و زمان‌بر است. در مقاله «مراحل نصب اینترنت فیبر نوری» به‌طور کامل و جامع در مورد نصب و راه‌اندازی این سرویس توضیح دادیم.

در مقابل، اینترنت ماهواره‌ای، به‌ویژه سرویس‌هایی که مبتنی بر مدار پایین زمین (LEO) هستند، نیاز به زیرساخت زمینی حداقلی دارد. کاربران به‌وسیله یک دیش ماهواره‌ای و مودم، می‌توانند از این اینترنت بهره‌مند شوند.

جمع‌بندی

در این مقاله تلاش کردیم به مقایسه اینترنت فیبر نوری و اینترنت ماهواره‌ای بپردازیم و این دو سرویس را از جنبه‌های گوناگون از جمله سرعت، پایداری، پوشش جغرافیایی، امنیت، نحوه نصب و راه‌اندازی به‌صورت دقیق مقایسه کنیم.

فیبر نوری، با ارائه سرعت بسیار بالا، تأخیر پایین و امنیت قابل‌اتکا، گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربران شهری، سازمان‌ها، و افرادی است که به اتصالی پایدار برای فعالیت‌هایی مانند بازی آنلاین، ویدئو کنفرانس یا تبادل داده‌های حساس نیاز دارند. با این حال، هزینه‌های بالا و نیاز به زیرساخت گسترده باعث می‌شود این سرویس در مناطق کم‌جمعیت یا دورافتاده به‌راحتی در دسترس نباشد.

در مقابل، اینترنت ماهواره‌ای به‌ویژه در نسخه‌های مبتنی بر مدار LEO، توانسته است گزینه‌ای کارآمد برای مناطقی باشد که به سایر فناوری‌های ارتباطی دسترسی ندارند. این سرویس نصب آسان، پوشش جغرافیایی گسترده و امکان بهره‌برداری سریع را ارائه می‌دهد، اما در عین حال، همچنان با چالش‌هایی همچون تأخیر بالاتر نسبت به فیبر، تأثیرپذیری از شرایط جوی و دغدغه‌های امنیتی همراه است.

در نهایت، انتخاب بین این دو سرویس باید با توجه به شرایط مکانی، نوع کاربری و نیازهای فنی هر فرد یا سازمان صورت بگیرد.